Aanleiding en historie

Franchise was al een levend systeem in de Middeleeuwse handel, in de Gouden Eeuw en in de Fine de Siècle en kreeg de grootste boost met de Industrialisatie. De manier om producten efficiënt en met meerwaarde te distribueren werd franchise. Naaimachines en auto´s werden gedistribueerd op basis van franchiseovereenkomsten. Later werd dit uitgebreid naar brandstof en Horeca en nog weer later Retail. In de laatste jaren is franchise ook aanwezig in Zorg en Dienstverlening.

In al die jaren heeft franchise zich gekenmerkt door een machtsongelijkheid en eenzijdige afhankelijkheid, die konden leiden tot grote problemen voor franchisenemers. De in 1972 (en later in 1992 en 2016) aangepaste Europese franchisecode bracht daarin, als voornamelijk door franchisegevers ontwikkelde richtlijnen zonder veel controle, te weinig verandering.

In 2013 schreef Europarlementariër Dennis de Jong met medewerking van Vakcentrum het rapport: On the European Retail Action Plan for the benefit of all actors, dat werd aangenomen op 11 december 2013 in de plenaire vergadering van het Europees Parlement. Daarin stond dat was opgemerkt dat er in sommige gevallen sprake is van oneerlijke contractvoorwaarden in plaats van transparante en eerlijke contracten.

Branchevereniging Vakcentrum stelde in 2014 de misstanden in franchise bij de Tweede Kamer aan de kaak met de Zwarte Lijst I.

Dit momentum leidde (na een lange lobby) van Kamervragen tot werkgroepen, en van kennissessies tot een nieuwe code – de Nederlandse Franchisecode - tot de belofte van wetgeving. Allemaal om de rechten en verplichtingen van beide partijen duidelijk en meer evenwichtig te organiseren en zo de positie van de franchisenemer ten opzichte van de franchisegever te versterken.

We hebben in de franchisesector voor elkaar kunnen krijgen dat franchisegevers en franchisenemers samen een NFC opgezet hebben. En grote bewondering voor de mensen die dat gedaan hebben. Franchisegevers en franchisenemers die daar hun nek voor hebben uitgestoken in die commissie. Ik ga dat wettelijke verankeren. Ik denk dat het een benoemde overeenkomst wordt in het burgerlijk wetboek via een benoemde overeenkomst. Ik ben van mening dat de weg die we hebben ingezet met de franchisecode de enige begane weg is in franchise Nederland in stand te houden en de goede bedrijfsvorm te ondersteunen en te helpen om conflicten verder te voorkomen en op te lossen. De NFC alleen is niet genoeg dat blijkt uit de weerstand van de franchisegevers en de problemen die de franchisenemers ervaren.

Minister Kamp van Economische zaken

12 oktober 2016

Voor het draagvlak van de NFC was het belangrijk dat deze werd gesteund door franchisegevers en franchisenemers. De collectieve belangen van de franchisegevers werden en worden in Nederland behartigd door de NFV. Dat betekende de oprichting van een nieuwe Nederlandse organisatie voor franchisenemers door een aantal branche en belangenverenigingen, waaronder Vakcentrum en BOVAG: FNN.

De NFC kwam er, maar wetgeving liet helaas om politieke bewegingen op zich wachten tot 2021 toen de Wet Franchise een deel van de NFC in formele wetgeving incorporeerde.

Evaluatie

In de wet is opgenomen dat deze in 2025 wordt geëvalueerd. FNN is tijdig begonnen om de impact van de wet voor de franchisenemers te onderzoeken. Op basis van dat onderzoek informeert FNN de Minister voor de evaluatie en geeft advies. Bovendien wordt de uitkomst besproken in het bilaterale overleg met de NFV.